Το πάθος της φιλαργυρίας και οι αδιόρθωτοι Ιούδες της ζωής μας

Της Αγγελικής Γ. Πιτσόλη*

Η λειτουργία της Μ. Πέμπτης Εσπέρας, είναι ιδιαίτερα συγκινητική, καθώς μέσα από την ανάγνωση των Ευαγγελίων, ακούμε την Ακολουθία των Παθών. Τα γεγονότα του Μυστικού Δείπνου, τα έχουμε ακούσει ήδη από το πρωί της Μ. Πέμπτης. Όσες φόρες όμως και να τα ακούσω και να τα διαβάσω πικραίνομαι σαν να είναι η πρώτη φορά.

Στο κατά Ιωάννην Ευαγγέλιο στους στίχους 21-30 ο Ευαγγελιστής περιγράφει τον αδιόρθωτο Ιούδα: στ. 24. Επειδή ο Ιωάννης ήταν απο τους αγαπημένους Του Μαθητές, ο Σίμων Πέτρος του έκανε νεύμα να ρωτήσει τον Ιησού ποιος μαθητής είναι αυτός που θα τον προδώσει. στ. 25. Με πολλή στοργή ο Ιωάννης έπεσε στο στήθος του Ιησού και τον ρώτησε ποιος θα σε προδώσει; στ.26. Και ο Ιησούς απάντησε Προδότης είναι εκείνος εις τον οποίο εγώ, αφού βάψω εις τον ζωμών το τεμάχιον του άρτου θα του το δώσω, δείχνοντας του με αυτόν τρόπο ότι ακόμα και τώρα εξακολουθώ να τον αγαπώ και να τον προτιμώ. Κι αφού βούτηξε το ψωμί το έδωσε στον Ιούδα. στ.27. Και όταν έδωσε το ψωμί στον Ιούδα, αυτός παρέμεινε σκληρός και ασυγκίνητος προς αυτή την εύνοια και την τιμή που του έκανε ο Ιησούς και ήταν ορατό ότι ο Θεός τον είχε εγκαταλείψει οριστικά. Και εφόσον ο Ιούδας απεδείχθη αδιόρθωτος του λέει ο Ιησούς Εκείνο που μελετάς να κάνεις κάνε το ταχύτερο.  στ.28-30. Οι μαθητές που παρευρίσκονταν στον Μυστικό Δείπνο δεν κατάλαβαν με ποια έννοια και με ποιο σκοπό τα είπε αυτά ο Ιησούς. Όταν ο Ιούδας έλαβε το ψωμί αμέσως εξήλθε για να πράξει την προδοσία του. 

Το Ευαγγέλιο περιγράφει ύψιστες στιγμές με βαθιά εκπαιδευτικά νοήματα. Ο μαθητής προδίδει το δάσκαλο. Ο δάσκαλος γνωρίζει τον προδότη και παρόλα αυτά, εξακολουθεί να τον αγαπάει και να του δείχνει τιμή. Ο προδότης δεν συγκινείται. Ο Ιούδας παραμένει αδιόρθωτος. Αδιόρθωτος Ιούδας μπορεί να είναι εξίσου και ένας δάσκαλος και ένας οποιοσδήποτε άλλος με άλλη ιδιότητα και τίτλο. 

Μήπως αδιόρθωτοι Ιούδες δεν υπάρχουν μέσα στις διαπροσωπικές σχέσεις; Τα 30 αργύρια πούλησαν τον Ιησού, θα αφήσουν ασυγκίνητους αδέλφια, ξαδέλφια, εγγόνια, συζύγους, συμπεθέρους, κουμπάρους, φίλους, εθελοντές, συνεργάτες, διευθυντές, πωλητές και πόσους ακόμα; Παραδείγματα προδοσίας για τα χρήματα, συναντάμε καθημερινά.

Τα αδέλφια, τα ξαδέλφια και τα εγγόνια φτάνουν στα δικαστήρια για ένα χωράφι που ήταν του παππού τους αλλά δεν το έγραψε σε κανέναν, γιατί «όσο ζει και υπάρχει είναι όλα δικά του» και γιατί τι να τους κάνεις τους συμβολαιογράφους όταν υπάρχουν οι νόμοι της υπαίθρου! Τελικά κληρονόμος γίνεται η εφορία και οι συγγένειες διαλύονται μέχρι να γίνει καμιά κηδεία και να συμφωνήσουν στην ματαιότητα του μίσους.

Οι σύζυγοι γίνονται εχθροί μέχρι δολοφονίας για ένα σπίτι, ένα αμάξι και έναν τραπεζικό λογαριασμό που κατάφεραν να φτιάξουν μετά απο στερήσεις και που στο τέλος τους τα τρώει ένας απατεώνας! Τελικά πληρώνουν ψυχολόγους και συμβούλους για να βρουν τη χαμένη τους αγάπη, που ουσιαστικά δεν ήταν αγάπη αλλά συμφέρον, αλλά έπρεπε να εξαντληθούν σε ομηρικούς καβγάδες για να συμφωνήσουν στη ματαιότητα του μίσους.

Οι υπάλληλοι εργάζονται νυχθημερόν ζώντας υπό καθεστώς εκφοβισμού και γίνονται κυριολεκτικά δούλοι της αδικίας για ένα μεροκάματο, για να μπορούν να πληρώσουν το γιατρό, τη ΔΕΗ, το δάνειο του σπιτιού και το γάλα του παιδιού τους και ως γνωστόν ο άδικος πλουτισμός σκορπίζεται στον άνεμο και θα είναι ευλογία εαν ο Θεός επιλέξει τον άνεμο ως μέσο διδασκαλίας και όχι σκληρότερη εκπαίδευση όπως νοσοκομεία και θανάτους.

Οι διευθυντές γίνονται δικτάτορες γιατί έτσι πάει το σύστημα και όπως λέει ο Παμμέγιστος Στέλιος Καζαντζίδης,  το σύστημα είναι ένοχο μα δε το δίκασε κανείς, αλλά και ήρθα σα ξένος στη ζωή και ξαναφεύγω ξένος, γιατί στο τραπέζι που τα πίνω λείπει το ποτήρι σου και ούτε στρώμα να πλαγιάσω, ούτε φως για να διαβάσω, γυάλινε κόσμε της προδοσίας!

Οι συνεταίροι αντί να βάλουν ψυχή για την επιτυχία της κοινής εταιρείας, δανείζονται τη νύχτα απο το ταμείο της δουλειάς, για να ανοίξουν σαμπάνια σε πολυτελές μαγαζί συντροφιά με αιθέριες υπάρξεις, και να βουλιάξουν την επιχείρηση που ακόμα δεν άνοιξαν.

Οι συμπέθεροι συμμετέχουν στον εμφύλιο πόλεμο για το ποιος έδωσε τα περισσότερα για την αγορά του εξοχικού των παιδιών, και τελικά είναι οι ίδιοι που πληρώνουν τον ένφια και τα έξοδα συντήρησης, γιατί πόσα να βγάλουν τα καημένα τα παιδιά, που βολεύονται στο πάρε και ποτέ στο δώσε και μόλις φύγουν οι γηραιοί γίνονται όλα στάχτη και μπούλμπερη, γιατί εκπαιδεύτηκαν στο πάρε και όχι στο παρήγαγε. 

Οι κουμπάροι γίνονται εκμεταλλευτές γιατί το παιδί τους πρέπει απαραιτήτως να φοράει επώνυμο και ακριβό ρούχο και παπούτσι,  το οποίο θα υποδείξουν οι ίδιοι οι γονείς στο νονό να αγοράσει, ο οποίος αντί να ρίξει δυο βρισίδια και να πράξει κατά βούληση, καμαρώνει για τον τίτλο και αποσιωπά την ουσία της ευθύνης του ως πνευματικού γονέα.

Οι φίλοι δε, αλλάζουν στέκι μόλις μυριστούν ότι η χασαποταβέρνα και το ζαχαροπλαστείο που διατηρείς στην κουζίνα του σπιτιού σου δεν σερβίρει πλέον, λησμονούν χωρίς καμία τύψη πόσα κιλά φαγητά, γλυκά και ποτά κατέβασε η νηστική κοιλιά τους και το χέρι βοηθείας που πήραν, όταν είχαν τα δικά τους προβλήματα.

Ο άνθρωπος κυνηγώντας το χρήμα χάνει την ψυχή του, χάνει και τους ανθρώπους γύρω του. Πόσα παραδείγματα ανθρωπίνων σχέσεων που διέλυσαν για την απόκτηση του χρήματος. Προκειμένου ο άνθρωπος να κερδίσει περισσότερα, ξεχνάει και σύζυγο, και παιδιά, και συγγενείς και φίλους και ανθρώπους που του στάθηκαν. Το μόνο που τον ενδιαφέρει είναι να γεμίζει συνεχώς το τρύπιο του τσουβάλι. Γιατί τρύπιο είναι το τσουβάλι της πλεονεξίας. Απο πάνω ο πλεονέκτης το γεμίζει με φλουριά πάσης φύσεως και απο κάτω με εντολή Θεού τρυπάει και αδειάζει. Άλλο πράγμα είναι  η συσσώρευση πλούτου για την ικανοποίηση του πάθους της πλεονεξίας και άλλο πράγμα είναι ο πλουτισμός απο υγιή εργασία και συνετή διαχείριση του χρήματος. Η θρησκεία μας δεν στηλιτεύει τον πλούτο, αλλά το λόγο, τον τρόπο και τον σκοπό για τον οποίο ο άνθρωπος μαζεύει και διαχειρίζεται τα χρήματα. 

Επιπλέον ας μην ξεχνάμε ότι τελικά ο προδότης Ιούδας, αφού έδωσε πίσω τα 30 αργύρια, κρεμάστηκε απο τις τύψεις της συνειδήσεως του. Με τα 30 αυτά αργύρια οι αρχιερείς αγόρασαν τον «αγρό του κεραμίδα», για να τον κάνουν τόπο ταφής για τους ξένους Ιουδαίους που ταξίδευαν και πήγαιναν στα Ιεροσόλυμα. Το αγροτεμάχιο αυτό ονομάστηκε αγρός αίματος. Και έτσι επαληθεύτηκε και η προφητεία του Ιερεμία, όπως συναντάμε στο κατά Ματθαίον, κεφ.ΚΖ’ στίχοι 3-10. 

Δηλαδή τι απέγιναν τελικά τα 30 αργύρια, για τα οποία έγινε η μεγαλύτερη προδοσία της ιστορίας; Νεκροταφείο. Τι απέγινε ο μεγαλύτερος προδότης της ιστορίας; Κρεμάστηκε. Τι απέγινε ο Ιησούς; Συνεχίζει τη διδασκαλία Του.

Πολλοί είναι οι αδιόρθωτοι Ιούδες στη ζωή μας. Εαν κοιτάξουμε γύρω μας όλο και κάποιον θα παρατηρήσουμε. Το πάθος της φιλαργυρίας και της πλεονεξίας φέρνει πολλά κακά σε αυτόν που τον κυριεύει και βασανίζει τους ανθρώπους γύρω του.  Πλήθος οι παραβολές που σχετίζονται με τη φιλαργυρία και την κακή διαχείριση του πλούτου στην Καινή Διαθήκη αλλά και στη σύγχρονη ζωή μας όπως οι πόλεμοι..

Ο Απόστολος Παύλος στην Επιστολή Α’ Κεφάλαιο στ’  προς το φίλο και συνεργάτη του Τιμόθεο, στους στίχους 3-10, αναφέρει ότι η ευσέβεια είναι πηγή μεγάλου πλουτισμού όταν συνοδεύεται από ολιγάρκειά και όχι από αισχροκερδή πλεονεξία. Αναφέρει ότι πρέπει να είμαστε ολιγαρκείς διότι τίποτε δεν φέραμε εις τον κόσμον όταν γεννηθήκαμε και ότι δεν θα πάρουμε τίποτα κοντά μας, όταν θα φύγουμε απο αυτόν τον κόσμο με τον θάνατο. Η λαϊκή μας παράδοση κάνει συχνά αναφορές στο διαχρονικό θέμα με τα σάβανα, που δεν έχουν τσέπες. Ο Απόστολος Παύλος αναφέρει ότι εκείνοι που κυριεύονται από το πάθος της φιλαργυρίας μπήγουν εις τον εαυτό τους καρφιά με πολλούς πόνους και αγωνίες.

Καλή Ανάσταση και καλό Πάσχα με περισσότερους διορθωμένους Ιούδες.

*Η ©Αγγελική Γ. Πιτσόλη Αριστούχος MSc-ΕΚΠΑ, Επικοινωνιολόγος, Δημοσιογράφος, Φιλόλογος, Διευθύντρια Ισότητας των Φύλων ομίλου UNESCO Πειραιώς και Νήσων