4ημερη εργασία: Ποιες ευρωπαϊκές χώρες το δοκίμασαν

Οι συζητήσεις για την 4ημερη εργασία αναζωπυρώθηκαν σε όλη την Ευρώπη με αφορμή την πανδημία. Για την ακρίβεια η συνθήκη αυτή, που οδήγησε άπειρους εργαζόμενους στην τηλεργασία, ήταν που ανέδειξε τη σημασία της ευελιξίας στην εργασία. Οι εργαζόμενοι τάσσονται σίγουρα υπέρ καθώς αναθεώρησαν τις προτεραιότητές τους βάζοντας σε πρώτο πλάνο την εξισορρόπηση εργασίας- ιδιωτικής ζωής. Από την άλλη πλευρά οι εργοδότες διχάζονται με κάποιους να τάσσονται υπέρ και κάποιους κατά. 

Η ιδέα είναι απλή: Οι εργαζόμενοι θα απασχολούνται 4 ημέρες την εβδομάδα διατηρώντας τις ίδιες αποδοχές και οφέλη και τον ίδιο φόρτο εργασίας. Ως εκ τούτου οι εταιρείες θα λειτουργούσαν με λιγότερες συσκέψεις. Παράλληλα οι εργαζόμενοι θα δούλευαν αυτόνομα λαμβάνοντας περισσότερες πρωτοβουλίες και θέτοντας προτεραιότητες. 

Από πολλούς χαιρετήθηκε ως το μέλλον της εργασίας. Όσοι τάσσονται υπέρ αυτού του εργασιακού μοντέλου υποστηρίζουν, ότι αυξάνεται η ικανοποίηση των εργαζομένων, το ίδιο και η παραγωγικότητα. Ανάμεσα στα άλλα πλεονεκτήματα παρατηρήθηκε η μείωση των επιπέδων του άγχους, μεγαλύτερη δέσμευση στην εταιρεία και πιο ομαδικό πνεύμα. Συν τοις άλλοις και τα ίδια τα συνδικάτα καλούν τις κυβερνήσεις της Ευρώπης, αλλά ποιες χώρες αποδέχτηκαν την ιδέα και πως πηγαίνει μέχρι τώρα;

Βέλγιο: Θέσεις εργασίας σε 4ημερη βάση για όποιον το θέλει 

Ήδη από τον Φεβρουάριο του 2022 οι Βέλγοι εργαζόμενοι μπορούν να αναζητούν θέσεις εργασίας σε 4ημερη βάση με τον ίδιο μισθό. Το νομοσχέδιο τέθηκε σε ισχύ από τις 21 Νοεμβρίου επιτρέποντας στους εργαζομένους να αποφασίζουν αν θέλουν να εργαστούν 4 ή 5 φορές την εβδομάδα. Αυτό δε σημαίνει, ότι θα εργάζονται λιγότερο. Απλούστερα θα συμπυκνώσουν τις εργάσιμες ώρες τους σε λιγότερες μέρες. Μάλιστα ο Πρωθυπουργός του Βελγίου, Alexander de Croo, δήλωσε, ότι ευελπιστεί η αλλαγή αυτή να κάνει πιο ευέλικτη την ιδιαίτερα δύσκαμπτη αγορά εργασίας της χώρας. Ταυτόχρονα εκτιμά, ότι θα είναι πιο εύκολο για τους ανθρώπους να συνδυάσουν την καριέρα με την οικογένεια. 

Πρόσθεσε δε, ότι το νέο μοντέλο θα πρέπει να οδηγήσει σε μια πιο δυναμική οικονομία. «Ο σκοπός είναι να δοθεί η ευελιξία σε εταιρείες και εργαζομένους την ελευθερία να ορίσουν τα ωράριά τους» είπε ο Alexander de Croo. Στις ηλικίες 20 ως 64 ετών μόνο οι 71 στους 100 εργάζονται. Η υιοθέτηση της 4ημερης εργασίας έρχεται σε μια προσπάθεια του κυβερνητικού συνασπισμού 7 κομμάτων να φτάσει το 80% ως το 2030, προκειμένου και η πληρωμή συντάξεων και η μείωση των φόρων μελλοντικά να είναι εφικτές. 

Παρόλα αυτά δεν τάσσονται όλοι υπέρ της 4ημερης εργασίας. Όσοι εργάζονται με βάρδιες δε θα γευτούν τα οφέλη της εργασίας αυτής. Ομοίως και κάποιοι εργαζόμενοι, που παλώς θα πρέπει να δουλεύουν περισσότερες ώρες. 

Μ. Βρετανία: Η αναζήτηση Find a job για 4ημερη εργασία αποθεώνεται

Οι Βρετανοί έσπευσαν να αναζητήσουν find a job με τον όρο να είναι 4ήμερη η απασχόληση. Από την πλευρά τους οι επιχειρήσεις, που ήδη δοκίμασαν την 4ημερη εργασία για 6 μήνες σχεδιάζουν να την κάνουν μόνιμη χαρακτηρίζοντας επιτυχές το πείραμα. Δεκάδες εταιρείες έθεσαν πιλοτικά σε εφαρμογή το πρόγραμμα, που λανσαρίστηκε στις 6 Ιουνίου. Στόχος τότε ήταν να μελετηθεί ο αντίκτυπος του μειωμένου εργασιακού ωραρίου στην παραγωγικότητα και την ευεξία των εργαζομένων. Ταυτόχρονα εξετάστηκε η επιρροή αυτού του εργασιακού μοντέλου στο περιβάλλον και την ισότητα των φύλλων. 

Στο πρόγραμμα συμμετείχαν 61 εταιρείες και πάνω από 3.300 εργαζόμενοι και η έρευνα διεξήχθη από τα Πανεπιστήμια του Cambridge, της Οξφόρδης, το Boston College και μη κερδοσκοπικούς οργανισμούς. Το 92% των συμμετεχουσών εταιρειών χαρακτήρισαν το πρόγραμμα καινοτόμο και το υιοθέτησαν μετά τη λήξη της 6μηνης δοκιμής. Στη δοκιμή οι εργαζόμενοι έπρεπε να ακολουθήσουν το μοντέλο 100:80:100, που σημαίνει: 100% του μισθού για 80% του χρόνου σε αντάλλαγμα με τη διατήρηση του 100% της παραγωγικότητας. 

Σκωτία και Ουαλία στον δρόμο που χάραξε η 4ημερη εργασία

Στη Σκωτία η κυβέρνηση σχεδιάζει να θέσει σε εφαρμογή τη δοκιμή το 2023, ενώ στην Ουαλία σκέφτονται επίσης να το δοκιμάσουν. Η απόφαση αυτή ήταν η κλιμάκωση μιας προεκλογικής υπόσχεσης του κυβερνώντος κόμματος Scottish National Party (SNP). Οι εργαζόμενοι, που θα αναζητούν εύρεση εργασίας, θα εργάζονται κατά 20% λιγότερες ώρες χωρίς μείωση του μισθού τους. Το κόμμα θα ενισχύσει τις εταιρείες για την υιοθέτηση του προγράμματος με χρηματοδότηση 10 εκ. λιρών. 

Σε μια πρόσφατη δημοσκόπηση που πραγματοποιήθηκε, το 80% των ερωτώμενων ανταποκρίθηκαν θετικά στην πρωτοβουλία. Εκτιμούν δε, ότι το νέο εργασιακό μοντέλο θα ευνοήσει την υγεία και το αίσθημα ευτυχίας. Μερικές επιχειρήσεις στη Σκωτία ήδη δοκίμασαν πειραματικά το πρόγραμμα και το μονιμοποίησαν με την επιτυχή δοκιμαστική εφαρμογή. 

Στην Ουαλία η Επιτροπή Αναφορών του Κοινοβουλίου σύστησε στην κυβέρνηση να θέσει το πρόγραμμα σε πιλοτική εφαρμογή. 

Η Ισπανία ξεκινά σε δοκιμαστική βάση

Μετά από πρόταση του αριστερού κόμματος, Más País, να θεσπίσει η κυβέρνηση σε πειραματικό επίπεδο την 4ημερη εργασία, η δοκιμή ξεκίνησε από τον Δεκέμβριο του 2022. Στο δοκιμαστικό αυτό στάδιο οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις θα μειώσουν στο μισό της ημέρας τον εργάσιμο χρόνο τους χωρίς να μειώνονται οι μισθοί. Η δοκιμή στην προκειμένη στοχεύει να εξετάσει, αν όντως προάγεται η παραγωγικότητα. Γι’ αυτόν τον σκοπό οι εταιρείες θα πάρουν κρατική χρηματοδότηση 10€, αλλά θα πρέπει να καταρτίσουν πρόγραμμα αύξησης της παραγωγικότητας σε βαθμό, που θα αντισταθμίζει την ανισότητα μισθών – ωραρίου. 

Η χρηματοδότηση θα δοθεί εντός ενός έτους, ενώ οι συμμετέχουσες εταιρείες πρέπει να μείνουν στο πρόγραμμα 2 χρόνια τουλάχιστον. Για τον πρώτο χρόνο η κυβέρνηση θα χρηματοδοτήσει το κόστος των μισθών και θα συνεισφέρει στην εκπαίδευση των υπαλλήλων για να είναι αποτελεσματικοί. Και για όσους βιάστηκαν να χαρούν, σκεπτόμενοι υπολογισμός μισθού για 4ημερη εργασία, η κυβέρνηση διευκρίνισε ότι αφορά μόνο τους εργαζόμενους πλήρους απασχόλησης.